تاریخچه مختصری از سفالگری
سفالگری و ظروف چینی از کجای تاریخ آمدند؟
سفال یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی ماست، اما به طور شگفت‌انگیزی در چند قرن گذشته تغییر چندانی نکرده است. از میان تمام صنایع‌دستی بشر، سفالگری قدیمی‌ترین است. حتی نوشتن، همان روش ارتباطی مورداستفاده برای ایجاد این مقاله، پس از ساخت اولین ظروف سفالی به وجود آمد. البته مانند بسیاری از چیزها، این نظریه وجود دارد که کاملاً تصادفی کشف شده است. به‌هرحال این ظروف زیبای سفالی و چینی امروزه بعد از قرن‌ها هنوز هم زیبایی خاص خود را دارند و با کاربردی شدن آن بسیاری از مردم از آنها استفاده می‌کنند. فروشگاه اینترنتی یزد استور نیز بسیاری از این ظروف کاربردی با نقوش سنتی و زیبا را عرضه می‌کند.
در زمان‌های قدیم مردم آب را در سبدهای دستباف حمل می‌کردند. آب، به‌خصوص آب رودخانه‌ها، مقداری خاک رس در خود دارد. با خشک‌شدن خاک رس، شکل سبد به خود می‌گیرد. در نهایت، مردم متوجه شدند که از این روکش‌های سفالی می‌توان به‌عنوان ظروف محکم استفاده کرد. آنها خاک رس را جمع می‌کردند، به آن شکل می‌دادند و در آفتاب یا خاکستر داغ می‌پختند و گاهی آنها را با ابزارهای اولیه تزئین می‌کردند. بدین ترتیب اولین ظروف سفالی متولد شدند.
اولین چرخ سفالگری
اعتقاد بر این است که اولین چرخ سفالگری از سومر در سال 3129 قبل از میلاد آمده است، اگرچه شواهدی وجود دارد که به مکان‌های دیگر مبدأ اشاره می‌کند. هرچند پیش سازهای چرخ در اوایل 4500 قبل از میلاد ظاهر شدند، بنابراین تاریخ دقیق آن مشخص نیست. بااین‌حال، ایده استفاده از چرخ برای کمک به ایجاد سفال بین بسیاری از فرهنگ‌ها مشترک بود.
امروزه سفال را با استفاده از کوره‌ها پخت می‌کنند. تقریباً همه پذیرفته‌اند که مصریان باستان اولین کوره‌ها را ایجاد کردند که با آجرهای ساخته شده از خاک رس و کاه برای عایق‌کاری پوشیده شده بودند. آنها همچنین جزو اولین کسانی بودند که سفال‌های خود را قبل از پختن، لعاب دادند. این لعاب بسیار شبیه معادل مدرن خود، به سفال‌ها درخشندگی و بافتی شیشه‌ای می‌بخشد.
یونانیان باستان نیز به‌خاطر سفالینه‌هایشان، به‌ویژه گلدان‌هایشان، شهرت دارند. این قطعات اغلب با داستان‌های قهرمانان اساطیری و پانتئون یونان تزئین شده‌اند. بسته به اینکه خاک رس از چه رنگی استفاده شده باشد – قرمز یا سیاه – رنگ پس‌زمینه تغییر می‌کند. به‌عنوان‌مثال، پس‌زمینه سیاه روی گلدان‌های قرمزرنگ می‌شد و برعکس.
در نهایت، مردم متوجه شدند که مخلوط کردن شن و ماسه با خاک رس منجر به ایجاد ظروفی می‌شود که به اندازه کافی مستحکم هستند تا مستقیماً در آتش مقاومت کنند. این احتمالاً زمانی در دوره قرون‌وسطی بوده است.
تا قرن سیزدهم بود که ظروف سنگی برای اولین‌بار ظاهر شد. در آلمان، سفالگرها خاک‌های ریزتر را در دمای بالاتر می‌ساختند. این باعث ایجاد ظروف محکمی می‌شد که به طور طبیعی غیر متخلخل بودند. ظروف سنگی نه‌تنها برای پخت‌وپز بلکه به‌عنوان قطعات تزئینی نیز استفاده می‌شود. بااین‌حال، دوام و کیفیت غیر متخلخل آن را تا به امروز به‌عنوان یک انتخاب محبوب در آشپزخانه حفظ کرده است.
چینی‌هایی که از چین آمدند
چینی نوع خاصی از سفال است که اولین‌بار در چین تولید شد. ساخته شده از ترکیبی از کائولن و فلسپار، نتیجه یک آیتم بسیار زیبا اما شکننده بود. آن‌قدر محبوب بود که سفالگران در سراسر اروپا و بقیه آسیا شروع به توسعه تکنیک‌های جدید به امید تکرار چینی کردند. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که ظروف چینی از ظروف لعابی سبزرنگ به وجود آمده است. ظروف لعابی سبزرنگ فرآورده انتقالی از ظروف سفالین به ظروف چینی محسوب می‌شود و ویژگی ظروف چینی را دارد و روی آن آثار باقیمانده ظروف سفالین بدوی دیده می‌شود. نخستین ظروف بدوی مذکور چین در خرابه‌های فرهنگی ”لونگ شان” شهرستان ”شیائو” استان ”شن سی” پیدا شد و تاریخ آن به حدود ۴۲۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
تعمیر طلایی
بااین‌حال، مانند بسیاری از چیزها، سفال نیز می‌تواند بسیار شکننده باشد. درحالی‌که شکسته شدن چنین قطعات هنری مأیوس‌کننده است، اما یک شکل هنری برای تعمیر آنها نیز وجود دارد. رویه ژاپنی کینتسوگی (به معنای واقعی کلمه “تعمیر طلایی”) قطعات سفالی شکسته شده را می‌گیرد و شکاف‌ها را با طلا یا نقره پر می‌کند. یک سنت دیرینه (بدون تاریخ دقیق پیدایش)، به این فلسفه پایبند است که تعمیرات نباید پاک شود و باید بخشی از تاریخچه ظرف در نظر گرفته شود.
به‌هرحال امروزه دنیای سفال و چینی پس از پیمودن راهی طولانی در طول تاریخ هنوز هم محبوبیت خود را حفظ کرده است. کشور ما نیز یکی از کشورهایی است که در این صنعت پیشرفت‌های چشمگیری داشته به‌گونه‌ای که سفال و چینی میبد و همدان چشم بسیاری از گردشگران به خود خیره می‌کند.
فروشگاه اینترنتی یزد استور نیز این افتخار را دارد تا محصولات سفال سنتی یزد و همچنین محصولات چینی طرح سنتی را در اختیاز علاقه مندان قرار دهد.