سفال سنتی یزد؛ خلاقیت، ظرافت و اصالت
استان یزد دارای مجموعه ارزشمندی از میراث فرهنگی ایران است که مربوط به دورههای مختلف دوران تاریخی است. مردم یزد به دلیل اینکه در شرایط اقلیمی سختی زندگی میکنند، به مردمانی سخت کوش شهرت دارند. برای غلبه بر چنین موانعی، آنها باید بیشتر از حد معمول تلاش کنند. علاوه بر این شهروندان یزدی ذاتاً صبور و بردبار هستند که باعث تمرکز آنها بر صنایعی شده است که نیازمند دقت، ظرافت، تدبیر و هوشمندی معرف هنر، فرهنگ و تمدن مردم کویر است. در نتیجه حتی در دوران مدرن، این صنایع دست نخورده باقیماندهاند.
از ویژگیهای بارز این محصولات میتوان به طرحهای بدیع، رنگآمیزی چسم نواز، خلاقیت هنرمندانه صنعتگران و نیز برخورداری از برخی ویژگیهای فرهنگ محلی که جایگاه برجستهای در دنیای هنر و اقتصاد دارد، اشاره کرد.
ظروف سفالی
یکی از قدیمیترین دستسازههای بشر، سفال است. سفال و سفالگری از گذشتههای خیلی دور نقش ویژهای در فرهنگ و زندگی ایرانیان داشته است. بر اساس بررسیهای تاریخی انسانهای اولیه، پس از ظروف سنگی و چوبی، از ظروف سفالی استفاده میکردند. در واقع پیش از رواج شیشه، ظروف سفالی بسیار رایج بوده است. پیشینه سفال در ایران از هزاره هشتم پیش از میلاد آغاز میشود. مردم در آن دوران، برای انجام کارهای روزانه و مراسم مذهبی، اشیای مختلفی را با گل میساختند. سپس آنها را پخته و به سفال تبدیل میکردند. امروزه، با گذشت قرنها، هنرمندان خوشذوق و قریحه ایرانی، هنر سفالگری را ادامه دادهاند.
استان یزد و به خصوص شهرستان میبد یکی از شهرهایی است که هنرمندان سفالگرش سالهاست که هنر دست و ذهنشان را روی ظروف سفالی پیاده میکنند. این ظروف به یکی از سوغاتهای این شهر تبدیل شده است.
سفال سنتی میبد
یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سفال و سرامیک در شهرستان میبد استان یزد است. سفالگری هنر دیرینه مردمان این دیار است و امروزه میتوان سفال آن را به سراسر جهان صادر کرد.
میبد، این شهر زیبای تاریخی میزبان کارگاههای سفالگری متعددی است. پیشینه سفالگری در این شهر به هزاران سال پیش بازمیگردد و سفالگری شغل آباواجدادی بسیاری از میبدیان محسوب میشود؛ بنابراین جای تعجب ندارد که بهترین و سنتی ترین سفالینهها را دستان یک هنرمند میبدی ساخته باشد. طرح، رنگ و شکل ظروف سفالی در این شهر، به شکلی کاملاً سنتی تولید میشود که همین نکته باعث جذابیت و منحصر به فرد شدن این سفالینهها شده است. بزرگترین کارخانه های کاشی نیز در این شهر قرار دارد. محصولات در سه نوع سفال ساده بدون لعاب، سفال لعابدار و کاشی و سرامیک ساخته می شوند.
دهههای قبل، تولید سفال در کارگاههای سفالگری میبد روش ویژهای داشته که با گذر زمان مقداری تغییر کرده است؛ برای مثال هر استاد سفالگری، علامت و یا امضای هنری خاص خودش را داشته که آن را بر روی محصولاتش ثبت میکرده است. این کار، روشی برای تمایز و تشخیص کار اساتید این حوزه از یکدیگر بوده و همچنین باعث میشده تا اشکالات احتمالی در هر محصول، متوجه تولیدکننده آن باشد؛ بنابراین تلاش برای حفظ کیفیت و زیبایی در تولیدات سفالی، چندبرابر میشده است.
از نشانههای سفال سنتی یزد و میبد، تلاقی رنگهای آبی و سبز در یک زمینه سفید است. همچنین طرحهای مرغی، خورشید خانم، شویدی، شطرنجی، ماهی و … از معروفترین طرحهای این سفالهاست. نقوش سفال بسیار دیدنی و منحصر به فرد است. نقوش مرغ، ماهی، ماه و خورشید از پرکاربردترین نقاشیها در این سفالها هستند.
فروشگاه اینترنتی یزد استور برای پاسداشت این هنر اصیل، ظروف سنتی سفالی را که کار دست هنرمندان یزدی است در این فروشگاه عرضه میکند.