داشتن پوشش در از دیرباز در میان جوامع رواج داشته است. اگرچه ایرانیها نیز از دوران باستان از این پوشش استفاده میکردند اما با پذیرش اسلام داشتن پوشش بهصورت گسترده و بسیط رواج یافت. امروزه اما شال و روسری تنها یک پوشش ساده نیستند بلکه طراحیهای جذاب و کاربردهای متفاوت شال و روسری آنها را به یکی از پرکاربردترین اکسسوریها در دنیای مد تبدیل کرده است.
در ایران نیز طی سالهای اخیر، شال و روسریهایی با طرحهای جذاب و سنتی روانه بازار شده است. بسیاری از طرحهای جذاب روسری از جمله طرح شمسه، قالی ایرانی، کاشیکاری، گره چینی و … را میتوانید از فروشگاه اینترنتی یزد استور تهیه کنید. اما آیا کنجکاو هستید بدانید که چگونه روسری به اکسسوری مد روز تبدیل شده است؟ این روسری با ریشههایی که به مصر و روم باستان بازمیگردد، از آغاز فروتنانه خود فاصله زیادی گرفته است. در این مقاله تاریخچه مختصری از این اکسسوری مد روز را در نظر بگیرید.
آغاز؛ مصر باستان
روسری مدرن ریشه در مصر باستان دارد، جایی که اولین روسری ثبت شده توسط ملکه نفرتیتی مورداستفاده قرار گرفت که گفته میشد در سال 1350 قبل از میلاد روسری محکم بافته شده با یک سرپوش مخروطی به سر میکرد. در زمان امپراتور چینی چنگ، روسریهای پارچهای برای نشاندادن درجه نظامی استفاده میشد. بعداً در کرواسی، روسری همچنان نقش خود را در رتبهبندی نظامی ایفا میکرد، با روسریهای ابریشمی و سربازان رده پایین با پوشیدن روسریهای نخی.
بااینحال، تا قرن 19 بود که روسری به یک اکسسوری مد محبوب تبدیل شد. روسری در بخش بزرگی از تاریخ خود بهعنوان پارچه عرقگیری یا برای تمیزکردن استفاده میشد. زمانی که طراحان مد پتانسیل سرمایهگذاری روی پارچهها و طرحهای تولید شده از مناطقی مانند هند را دیدند، این موضوع تغییر کرد.
امپراتوری مد فرانسه، هرمس، اولین روسری ابریشمی آماده برای پوشیدن را در سال 1837 طراحی کرد. در همان سال، صنعت مد در اروپا و آمریکا پس از نشستن ملکه ویکتوریا بر تاج و تختش، روسریها را پذیرفت و دستمالهای ابریشمی زرقوبرقدار با چاپهای گرافیکی خیرهکننده را رایج کرد. طرحها و پارچههای مورداستفاده نشاندهنده رتبهبندی طبقاتی بودند. تولد روسری مدرن تازه اتفاق افتاده بود.
روسری در طول قرنها
همان گونه که اشاره شد در مصر باستان (حدود 1350 قبل از میلاد) است که برای اولینبار شاهد ظاهرشدن روسری در انظار عمومی هستیم. مصریان باستان برای نشاندادن موقعیت اجتماعی خود روسری میپوشیدند. ملکه نفرتیتی روسری ابریشمی را زیر روسری معروف خود با میپوشد.
قرن هشتم قبل از میلاد
مردان رومی نواری از پارچه کتانی به دور گردن میبندند یا به دور کمر گره میزنند. آنها از این بهاصطلاح سوداریوم برای پاککردن صورتهای عرق کرده خود استفاده میکنند.
230 قبل از میلاد
سربازان ارتش امپراتور چنگ از روسری برای نشاندادن درجه نظامی خود استفاده میکنند. افسران روسری ابریشمی میپوشند درحالیکه سرباز معمولی یک روسری نخی به گردنش گرهزده است.
50 قبل از میلاد – 60 پس از میلاد
در روم سزار، سناتورها یک روسری ابریشمی به توگاهای خود اضافه میکنند. روسری ابریشمی در اینجا نیز به یک نماد وضعیت تبدیل شده است. گفته میشود که امپراتور نرون بهندرت در انظار عمومی ظاهر میشود بدون اینکه روسری ابریشمی به گردن خود داشته باشد.
قرن دوازدهم (قرن وسطی)
زنان ثروتمند روسریهای بلندی میپوشند که روسریهای ظریفی از آن آویزان است. زنان فقیرتر که نمیتوانند آخرین مدل موی سر خود را بخرند، روسریهای کتانی به دور سر خود میبندند. برای یک شوالیه معمول است که روسری ابریشمی خانم خود را با خود به نبرد میبرد.
قرن هفدهم میلادی
در این قرن روسریها کارکردی شبیه کراوات یافتند. روسری از کتان ساخته شده و دارای لبههای توری است. هم برای آقایان و هم خانمها قابل پوشیدن است. این روسری که از مواد مجلل ساخته شده و بهصورت آزاد دور گردن پیچیده شده است، جایگزین روسریهای سفت و محکمی است که مردان و زنان استفاده میکردند. در همین حال، مانتیلای اسپانیایی در دادگاههای مختلف اروپایی محبوبیت بیشتری پیدا میکند. مانتیلا، یک شال ابریشمی یا توری که هم سر و هم شانهها را میپوشاند، مانع از نشاندادن بدن در لباسهای کوتاهی که خانمها میپوشند، میشود.
پایان قرن هجدهم میلادی
امپراتور پاول اول روسیه بهقدری از روسریهای ابریشمی بیزار است که آنها را از ارتش خود منع میکند. امپراتور در سال 1801 کشته شد، به طرز عجیبی با روسری ابریشمی خفه شد.
قرن نوزده میلادی
هرمس، طراح فرانسوی روسریهای ابریشمی معروف، در سال 1837 به دنیا آمد. باربری، سازنده روسری شطرنجی، در سال 1856 تأسیس شد.
با پیشرفت تاریخ، دورهای فرا رسید که روسری بیشتر بهعنوان یک اکسسوری مد در نظر گرفته شد. گفته میشود که ناپلئون برای همسر اول خود، ژوزفین، یک روسری ترمه از هند فرستاد. درست در همان زمان، سومین دوک کراکوف ظاهراً اولین روسری بافتنی را ایجاد کرد. این اکسسوری با عروج ملکه ویکتوریا در دهه 1800 بسیار محبوب شد. گفته میشود که ملکه روسریهای ابریشمی را بهعنوان اکسسوری مد میپوشید و آنها را در میان اشراف محبوب کرد زیرا گرانتر بودند و آنها را از طبقه پایینتر متمایز میکرد.
دنیای مدرن؛ قرن بیستم
با افزایش محبوبیت روسری، تولیدکنندگان انواع مختلفی از پارچهها را آزمایش کردند. این پارچهها شامل ابریشم، ترمه، پنبه، مخلوط پشم، موسلین و مودال بود. اعتقاد بر این است که روسریهای اصلی از الیاف پشمی طراحی شدهاند و نسخههای صیقلیتر آن در چین زمانی که ابریشم پارچه ارزشمند بود، شکل گرفت.
بیشتر شال و روسریها دارای الگوها و گرافیکهای یکسان یا مشابه در طول قرن نوزدهم بودند. با شروع انقلاب صنعتی در قرن بیستم، استفاده از چاپ و طرحهای جدید به صحنه آمد. بار دیگر، طراح مد فرانسوی هرمس، راه را به سمت طرحهای تزئین شده بر روی روسریهای ابریشمی دستبافت زیبا هدایت کرد. حالا شال و روسری عضو جدانشدنی برنامههای مد هستند.
نگاه به آینده
امروزه طراحان مد در سراسر جهان با همکاری طراحان مبتکر روسریهای چاپ شده سفارشی تولید میکنند. گرافیکها را میتوان از آثار هنری تازه بیرون کشید و روی پارچههای درجه یک اعمال کرد تا طرحهایی بینظیر ایجاد کرد. روسریها بیش از یک بیانیه مد و واقعاً یک اثر هنری هستند.
با ظهور فناوریهای جدید، روسریها در طراحی و رنگ به تکامل خود ادامه خواهند داد. بااینحال، اگر تاریخ آنها چیزی به ما آموخته باشد، روسریها برای سالهای زیادی در آینده همچنان در خط مقدم مد خواهند بود.
حال که با تاریخچه شال و روسری آشنا شدید و دانستید شال و روسری همواره در طول تاریخ جزء جداییناپذیر پوشش مردمان بوده است، پیشنهاد میکنیم به مجموعه شال و روسریهای سنتی فروشگاه اینترنتی یزد استور سری بزنید.